NABÓR

    Nabór do szkóÅ‚ Å›rednich przechodziÅ‚ w Polsce różne fazy rozwoju. ByÅ‚ czas naboru na podstawie egzaminów wstÄ™pnych w poszukiwanej szkole i byÅ‚ też czas zgÅ‚aszania siÄ™ kandydatów do najwyżej jednej szkoÅ‚y naraz. Obecna reforma szkolnictwa przesunęła egzaminy na czas uczÄ™szczania do gimnazjum i proces naboru sprowadziÅ‚a do konkursu wczeÅ›niej uzyskanych wyników, ale z uwzglÄ™dnieniem indywidualnej oceny tych wyników przez różne szkoÅ‚y. Umożliwiono jednak, zapewne wzorem uczelni wyższych, jednoczesne zgÅ‚aszanie siÄ™ do wielu szkóÅ‚. W pierwszym roku obowiÄ…zywania nowych zasad (2002) spowodowaÅ‚o to chaotyczny charakter naboru. OkazaÅ‚o siÄ™ bowiem, że z możliwoÅ›ci kandydowania do wielu szkóÅ‚ naraz skorzystali również czoÅ‚owi uczniowie, którzy na wiele dni blokowali miejsca w kilku szkoÅ‚ach i uniemożliwili przyjÄ™cie w pierwszej fazie, nawet uczniom wybijajÄ…cym siÄ™ ponad przeciÄ™tność. Wymóg zÅ‚ożenia oryginaÅ‚u Å›wiadectwa w ciÄ…gu kilku dni od pojawienia siÄ™ na liÅ›cie przyjÄ™tych powodowaÅ‚, że stopniowo odblokowywaÅ‚y siÄ™ wolne miejsca nawet w tych najlepszych szkoÅ‚ach i w koÅ„cu w wiÄ™kszoÅ›ci wygrali ci, którzy zachowali mocne nerwy i odczekali na przyjÄ™cie do wybranej szkoÅ‚y zamiast nerwowo szukać szkoÅ‚y, w której wczeÅ›niej odblokowaÅ‚y siÄ™ wolne miejsca. Wielu krytyków tej sytuacji, która znalazÅ‚a swe odbicie w licznych publikacjach prasowych, upatrywaÅ‚o winÄ™ w zbyt dużym stopniu swobody, jakÄ… dano mÅ‚odzieży. Sugestii tej ulegÅ‚o również Ministerstwo Edukacji Narodowej i Sportu, które na kolejny rok (2003) ustaliÅ‚o limit jednoczesnego skÅ‚adania dokumentów do co najwyżej trzech szkóÅ‚ naraz.

    Problemem tym bardzo przejęła siÄ™ moja żona, na co autor tylko stwierdziÅ‚, że jakaÅ› duża firma informatyczna z pewnoÅ›ciÄ… zrobi wielki ogólnokrajowy system bazujÄ…cy na sortowaniu uczniów podÅ‚ug ich osiÄ…gnięć. Pierwsza wersja programu, który niebawem stworzyÅ‚ jednak autor, wiąże siÄ™ jeszcze z panem Andrzejem Zydorem (wydawcÄ… tej książki), który w rozmowie z dnia trzeciego wrzeÅ›nia 2002 zwróciÅ‚ uwagÄ™ autora na możliwość rozwiÄ…zywania problemów niedawnego naboru do szkóÅ‚ ponadgimazjalnych użycie systemu komputerowego przez Internet. Tego też dnia powstaÅ‚a pierwsza wersja programu, jednak byÅ‚o to w istocie tylko rozwiÄ…zanie z jednym oÅ›rodkiem oceniajÄ…cym. Dopiero rozmowa autora z Jerzym Nawrockim doprowadziÅ‚a do powstania (ok. 23 wrzeÅ›nia) wersji programu adekwatnej do stworzonego w wyniku rozporzÄ…dzeÅ„ ministerialnych na 2002 rok modelu matematycznego.Ta wersja programu staÅ‚a siÄ™ punktem wyjÅ›cia do rozmów z poznaÅ„skim wicedyrektorem wydziaÅ‚u oÅ›wiaty UrzÄ™du Miejskiego panem Piotrem Mrozem i wielkopolskim kuratorem oÅ›wiaty, panem Apolinarym KoszlajdÄ… prowadzonych od dnia 2 października 2002. PowstaÅ‚o jeszcze demo z bazÄ… danych SQLowych, gdzie caÅ‚y algorytm przydziaÅ‚u zostaÅ‚ rozpisany na operacje SQLowe na generowanej losowo bazie danych. PozwoliÅ‚o to wyciÄ…gnąć nieco praktycznych wniosków co do skutecznoÅ›ci algorytmu przydziaÅ‚u przy różnej dÅ‚ugoÅ›ci preferencji. W ten sposób okazaÅ‚o siÄ™ na przykÅ‚ad, że skrócenie listy preferencji do trzech szkóÅ‚, jak to zaproponowaÅ‚o Ministerstwo Edukacji i Sportu na kwalifikacje w roku 2003, spowoduje ... zmniejszenie skutecznoÅ›ci operacji przydziaÅ‚u, gdyż w wielu szkoÅ‚ach pozostanÄ… wolne miejsca, a jednoczeÅ›nie wielu uczniów nie wielu szkoÅ‚ach pozostanÄ… wolne miejsca, a jednoczeÅ›nie wielu uczniów nie znajdzie dla siebie miejsc w żadnej z wybranych szkóÅ‚.

    Tymczasem, zdaniem autora, caÅ‚y problem leży nie w samej iloÅ›ci wyborów, ale w ich jednoczesnoÅ›ci i nierozróżnialnoÅ›ci. W ten sposób jeÅ›li uczeÅ„ próbuje siÄ™ dostać jednoczeÅ›nie do kilku szkóÅ‚, to nie wiemy, którÄ… by wybraÅ‚, gdyby jednoczeÅ›nie zaoferowano mu miejsce w kilku z nich. Wystarczy jednak zmienić charakter deklaracji ucznia na taki, w którym przedstawia on uporzÄ…dkowanÄ… listÄ™ szkóÅ‚, którymi jest zainteresowany. Przetworzenie takich list przez komisje egzaminacyjne w szkoÅ‚ach nie jest niemożliwe, ale wymagaÅ‚oby Å›cisÅ‚ej ich wspóÅ‚pracy oraz dÅ‚ugiej czysto biurokratycznej pracy. Znacznie szybciej ten problem potrafi rozwiÄ…zać odpowiedni system komputerowy. Eksperymenty pokazaÅ‚y, że, zakÅ‚adajÄ…c obecność odpowiednich danych w komputerze, zgodne z zasadami naboru do szkóÅ‚ ponadgimnazjalnych przydzielenie uczniów do odpowiednich szkóÅ‚ okrÄ™gu poznaÅ„skiego zamknie siÄ™ w czasie pojedynczych minut na zupeÅ‚nie zwyczajnym komputerze (ok. 10 000 kandydatów do 95 szkóÅ‚), a rozwiÄ…zanie problemu w skali caÅ‚ego kraju też jest możliwe w czasie z górnym ograniczeniem godziny    - pod warunkiem użycia odpowiednio wyposażonego profesjonalnego serwera (ok. 600 000 kandydatów).

    Z kolei przystÄ…piono do utworzenia wstÄ™pnej wersji caÅ‚ej reszty systemu, korzystajÄ…c z automatycznego generatora aplikacji internetowych pod nazwÄ… „Code Charge Studio” amerykaÅ„skiej firmy Yes Software. Zastosowanie tego narzÄ™dzia pozwoliÅ‚o w krótkim czasie wygenerować kod w PHP4, obejmujÄ…cy prawie peÅ‚nÄ… funkcjonalność systemu naboru . Taka wersja systemu zostaÅ‚a przez autorów przedstawiona w dniu 21 października 2002 panu Maciejowi StroiÅ„skiemu kierujÄ…cemu PoznaÅ„skim Centrum Superkomputerowo   -Sieciowym z propozycjÄ… wspóÅ‚pracy przede wszystkim w kwestiach bezpieczeÅ„stwa systemu. OkazaÅ‚o siÄ™ jednak, że wzglÄ™dy bezpieczeÅ„stwa danych osobowych przemówiÅ‚y za zupeÅ‚nie innym rozwiÄ…zaniem caÅ‚ej architektury systemu naboru, które zaproponowaÅ‚o i rozwija PoznaÅ„skie Centrum Superkomputerowo   -Sieciowe. SpecjaliÅ›ci od zabezpieczeÅ„ doszli bowiem do wniosku, że poziom bezpieczeÅ„stwa komputerów szkolnych wÅ‚Ä…czonych do Internetu jest tak niski, że dobrze wykwalifikowany „hacker” mógÅ‚by siÄ™ wÅ‚amywać za jej poÅ›rednictwem i to niezależnie od zabezpieczeÅ„ i szyfrowania na samej drodze Å‚Ä…czÄ…cej szkoÅ‚Ä™ z centrum obliczeniowym. Dlatego zdecydowano siÄ™ na cofniÄ™cie do wczeÅ›niejszych historycznie rozwiÄ…zaÅ„ z bezpoÅ›rednimi poÅ‚Ä…czeniami telefonicznymi i przesyÅ‚aniem danych w krótkich sesjach. Takie podejÅ›cie wymagaÅ‚o zupeÅ‚nie nowego rozwiÄ…zania programowego, które zostaÅ‚o przygotowane przy wspóÅ‚pracy z pracownikami WydziaÅ‚u OÅ›wiaty, Kuratorium i zainteresowanych szkóÅ‚ w Poznaniu. Kompletne rozwiÄ…zanie bazuje na zaproponowanym tutaj algorytmie i pomimo swojej specyfiki jest przenaszalne do innych okrÄ™gów szkolnych.